Kök Tengri

Kök Tengri (Göğün Tanrısı veya Mavi Gökyüzü Tanrısı), eski Türk ve Orta Asya halklarının inanç sistemlerinde en yüce ve kutsal varlık olarak kabul edilen gök tanrısıdır. "Kök" kelimesi Eski Türkçede "gök" veya "mavi", "Tengri" ise "tanrı" veya "ilahi güç" anlamına gelir. Dolayısıyla Kök Tengri, "Gökyüzünün Tanrısı" veya "Mavi Gökyüzü Tanrısı" şeklinde çevrilebilir.

 

Kök Tengri

Kök Tengri (Göğün Tanrısı veya Mavi Gökyüzü Tanrısı), eski Türk ve Orta Asya halklarının inanç sistemlerinde en yüce ve kutsal varlık olarak kabul edilen gök tanrısıdır. "Kök" kelimesi Eski Türkçede "gök" veya "mavi", "Tengri" ise "tanrı" veya "ilahi güç" anlamına gelir. Dolayısıyla Kök Tengri, "Gökyüzünün Tanrısı" veya "Mavi Gökyüzü Tanrısı" şeklinde çevrilebilir.


Kök Tengri İnancı Hakkında Kısa Bilgiler:

✅ Tengricilik, eski Türk, Moğol ve diğer Orta Asya halklarının yaygın inancıdır. Bu inançta doğa kutsal sayılır ve Gök Tengri baş tanrıdır.

✅ Kök Tengri, gökyüzünü, kaderi, zamanı ve dünyanın düzenini kontrol eden yüce varlıktır.

✅ Hükümdarlar, özellikle eski Türk kağanları, egemenliklerini Kök Tengri'nin iradesiyle aldıklarına inanırdı. Bu nedenle Kut (ilahi meşruiyet) kavramı gelişmiştir.

✅ Türk destanlarında, yazıtlarında ve Orhun Kitabeleri'nde Kök Tengri'ye sık sık atıf yapılır.


Orhun Yazıtları'ndan Örnek:

"Üze kök tengri asra yağız yir kılındukta, ikin ara kişi oglı kılınmış."

(Üstte mavi gök, altta yağız (kara) yer yaratıldığında, ikisinin arasında insan oğlu yaratılmış.)


Kök Tengri'nin Özellikleri:

🌬 Doğaüstü ve görünmezdir, fiziksel bir formu yoktur.

🌌 Gökyüzü ve sonsuzluk ile özdeşleştirilir.

⚡ Kaderi ve hükümdarların başarısını belirlediğine inanılır.

🌿 Tengricilikte doğaya saygı önemlidir; ağaçlar, dağlar, ırmaklar da kutsaldır.


Günümüzde:

Modern Türk topluluklarında doğrudan Tengricilik yaygın olmasa da, Kök Tengri ve gök inancı, kültürel kimlik, edebiyat ve sanat alanlarında hâlâ önemli bir yer tutar. Ayrıca bazı modern Tengricilik akımları da vardır.